Navigerende Oncologische Kaart Antwerpen

Een kompas voor onderweg

Joël Verheyen

Is seksualiteit nog mogelijk na kanker?

Seksuele klachten treden vaak op wanneer tumoren in de buurt van geslachtsorganen voorkomen, maar ook wanneer zenuw- of bloedbanen ruimer in het lichaam beschadigd zijn en/of hormonale veranderingen optreden ten gevolge van de kanker(behandeling). Daarnaast kan de behandeling ook leiden tot fysieke ongemakken en een negatieve psychosociale impact zoals misselijkheid, vermoeidheid, incontinentie, gevoelens van angst en depressie of schaamte en een veranderd lichaams- en zelfbeeld. Deze fysieke en psychosociale gevolgen kunnen enerzijds het functioneren en anderzijds de beleving van seksualiteit verstoren.  

De seksuele klachten die vaak voorkomen zijn: vaginale droogte, pijn bij het vrijen, problemen met erectie, orgasme, zaadlozing, weinig of geen zin in seks, zichzelf onaantrekkelijk voelen, het vermijden van fysiek contact. 

Voor de meeste patiënten is er een seksueel leven voor en na de kankerbehandeling.  

Een eerste stap in het heropnemen van je seksualiteit kan eruit bestaan dat je jouw behandelend arts vraagt naar de impact van jouw (kanker-)behandeling op jouw lichaam (bloed- en zenuwbanen, hormonen) en de gevolgen hiervan op jouw seksueel functioneren. Van zodra je specifieke informatie hebt over de fysieke gevolgen, kan je de verwachtingen rond wat wel en niet (meer) mogelijk is op vlak van seksueel functioneren bijstellen. 

Je lichaam voelt mogelijks anders aan en ziet er anders uit. Je nieuwe, veranderde lichaam ontdekken en stapsgewijs leren aanvaarden is een cruciale stap in het heropnemen van seksualiteit. Jezelf ‘goed’ voelen in je lichaam is helpend om intimiteit en seksualiteit opnieuw als iets positiefs te kunnen beleven. 

Het samen met je partner op ontdekking gaan naar een nieuw seksueel leven, wordt als helpend ervaren. Net zoals toen je elkaar net leerde kennen. Elkaars lichaam opnieuw ontdekken, leren kennen én uitspreken wat je wel en niet prettig vindt is hierbij belangrijk. Communicatie staat hierbij centraal. Seksualiteit zal vermoedelijk anders zijn dan voorheen en misschien eerder gericht op intimiteit, maar kan nog fijn en verbindend aanvoelen.  

Seksualiteit is nauw verbonden met het psychosociaal welzijn en wordt door veel mensen als een belangrijk onderdeel van levenskwaliteit gezien. Wanneer seksuele klachten bij (ex-)kankerpatiënten optreden, is de kans groter dat zij een slechtere levenskwaliteit ervaren die op haar beurt kan bijdragen tot een slechtere fysieke gezondheid van deze patiënten. 

Omwille van de verbondenheid tussen seksualiteit, psychosociaal en fysiek welzijn, is het aanbevolen om professionele hulp te zoeken wanneer jij of je partner zich ernstige zorgen maken rond de seksuele klachten die jullie ervaren.